Đau thượng vị sau khi ăn là bệnh gì? Khắc phục thế nào?
Đau thượng vị là tình trạng khá phổ biến thường xuất hiện sau khi ăn, nhất là khi ăn no. Nhìn chung, đây không phải vấn đề quá nghiêm trọng đối với sức khỏe. Tuy nhiên, đau thượng vị sau khi ăn có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý về đường tiêu hóa. Dưới đây là những thông tin bạn có thể tham khảo để có biện pháp khắc phục và phòng ngừa nhé.
Mục lục
Hiểu hơn về đau thượng vị sau khi ăn
Thượng vị là vùng bụng có ranh giới từ rốn trở lên đến phía dưới xương ức. Đau thượng vị là cơn đau xuất hiện vùng trên rốn, dưới mũi xương ức nên rất nhiều người nhầm lẫn với đau dạ dày.
Đau thượng vị sau khi ăn là hiện tượng đau âm ỉ, đau ngay sau khi ăn hoặc nằm xuống sau khi ăn thấy đau tức khó chịu. Ở một số trường hợp, xuất hiện những cơn đau dữ dội, quằn quại, đau nhói xiên ra sau lưng. Hiện tượng này nếu để lâu không được điều trị dễ gây ra những biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe. Thông thường, hiện tượng đau thượng vị sau khi ăn có thể do một số nguyên do dưới đây:
Nguyên nhân gây đau thượng vị sau khi ăn
Do ăn quá no hoặc quá nhanh
Việc ăn quá no và ăn quá nhanh cũng là nguyên nhân gián tiếp gây đau thượng vị. Bởi, dạ dày là bộ phận làm mềm và tiêu hóa thức ăn, sau đó chuyển thức ăn xuống tá tràng hấp thu chất dinh dưỡng. Khi ăn quá no, dạ dày phải làm việc với tần suất cao hơn, co bóp, bài tiết dịch vị quá mức để tiêu hóa thức ăn. Nhất là lúc trước khi đi ngủ, việc tiêu hóa đồ ăn nhanh chóng sẽ gây áp lực cho vùng thượng vị, dẫn đến tình trạng nóng rát, đầy hơi, chướng bụng và đau vùng thượng vị.
Tương tự, khi ăn quá nhanh cũng khiến cho dạ dày phải tăng sản xuất dịch vị và co bóp mạnh để tiêu hóa thức ăn. Hơn nữa, nếu bạn ăn uống quá nhanh khiến thức ăn chưa được nghiền nát hoàn toàn nên khi vào dạ dày, chúng khó tiêu hóa hơn so với bình thường.
Ăn nhiều thức ăn cay nóng, nhiều axit
Những thực phẩm cay, nóng, nhiều acid như ớt, tiêu, chanh, xoài, dứa, me, cóc… đều khiến dạ dày gia tăng bài tiết dịch vị và kích thích lên niêm mạc dạ dày. Không chỉ vậy, những thực phẩm gây kích thích trên còn khiến vùng niêm mạc dạ dày thực quản và đường ruột bị nóng rát. Những thực phẩm này không chỉ tác động đến thượng vị, nó còn gây ra những triệu chứng như chướng bụng, đầy hơi, khó tiêu, táo bón.
Sử dụng rượu bia trong bữa ăn
Thói quen sử dụng các thực phẩm có chứa cồn như bia, rượu trong thời gian dài là một trong những nguyên nhân dẫn đến đau thượng vị nhanh chóng nhất. Bia, rượu, thức uống có cồn khó khả năng kích thích dạ dày tăng tiết acid bất thường, đồng thời chúng làm suy giảm chất nhầy tại niêm mạc dạ dày. Đó cũng là điều kiện thuận lợi để dịch vị gây kích ứng và gây tổn thương tại các mô tế bào.
Ngoài ra, khi bạn tiêu thụ thức uống có cồn trong thời gian dài, cơ thể sẽ ngưng tổng hợp prostaglandin – đây là một hợp chất quan trọng giúp chống lại các vi khuẩn có hại trong dạ dày, lâu dần sẽ gây ra đau thượng vị.
Do mang thai
Bà bầu rất dễ đau thượng vị, nhất là khi ở những tháng cuối thai kì. Lý giải cho hiện tượng này là do ảnh hưởng của hormone progesterone, sự giãn nở của tử cung, ăn uống tẩm bổ quá mức,… Đau thượng vị và các triệu chứng đi kèm thường bùng phát mạnh sau khi ăn no. Đau thượng vị sau khi ăn có thể khiến bà bầu nôn ói, ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của mẹ và bé. Chính vì vậy, khi xuất hiện dấu hiệu đau thượng vị khi ăn kèm triệu chứng nôn ói, khó chịu, mẹ bầu nên tham khảo tư vấn bác sĩ để có biện pháp cải thiện triệu chứng, bảo vệ sức khỏe cho mẹ và bé.
Một số nguyên nhân khác
Thực tế, có rất nhiều nguyên nhân gây đau thượng vị sau khi ăn. Ngoài những nguyên nhân kể trên thì đau thượng vị sau ăn còn do một số nguyên nhân như:
- Vừa ăn no đã vận động hoặc đi nằm.
- Căng thẳng thần kinh, stress.
- Sau khi ăn no hút thuốc lá.
- Mặc quần áo quá bó sát.
- Thường xuyên dùng các loại thuốc giảm đau, chống viêm sau các bữa ăn.
- Do mắc một số bệnh lý.
Đau thượng vị sau khi ăn là bệnh gì?
Đau vùng thượng vị là triệu chứng thường gặp của rất nhiều bệnh tiêu hóa. Thực tế cho thấy, triệu chứng này có xu hướng bùng phát sau khi ăn no, khi bụng đói hoặc có thể xảy ra cả vào ban đêm.
Viêm túi mật
Túi mật là một túi nhỏ nằm dưới gan, đây là cơ quan dự trữ mật được gan sản xuất và có chức năng tiết mật vào tá tràng trong các bữa ăn nhằm tiêu hóa và hấp thu các vitamin tan trong dầu. Viêm túi mật tình trạng nhiễm trùng ở túi mật. Khi bị viêm, cơ quan này có thể gây đau khi co bóp. Chính vì vậy, đau thượng vị sau khi ăn có thể là dấu hiệu của bệnh lý này.
Ngoài triệu chứng đau thượng vị khi ăn thì bệnh còn một số dấu hiệu cần chú ý:
- Đau vùng hạ sườn,
- Buồn nôn, dễ nôn,
- Sốt,
- Ớn lạnh,
- Vàng da.
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) xảy ra khi lượng dịch dạ dày trào ngược lên thực quản vượt quá giới hạn bình thường, gây ra tổn thương niêm mạc thực quản. Hiện tượng này có xu hướng tăng lên sau khi ăn no và khi nằm. Đau thượng vị sau khi ăn là một trong chứng triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Ngoài đau thượng vị, chứng trào ngược còn có thể gây:
- Nôn,
- Ợ nóng,
- Nóng rát thượng vị,
- Đầy hơi và khó tiêu.
Ngoài ra, còn một số triệu chứng không điển hình như: đau ngực không do tim, hen, viêm phổi, khàn giọng và ho sặc do hít dịch.
Viêm loét dạ dày tá tràng
Viêm loét dạ dày tá tràng là tình trạng niêm mạc dạ dày – tá tràng bị tổn thương và hình thành các ổ viêm loét trên niêm mạc của đầu ruột non hay còn gọi là dạ dày, tá tràng. Những vết loét này xuất hiện khi lớp màng bên ngoài của dạ dày bị bào mòn, để lộ phần lớp dưới của ruột ra. Biểu hiện của viêm loét dạ dày là đau bụng vùng thượng vị khi ăn no, khi đó, dạ dày phải co bóp liên tục. Ngoài triệu chứng đau sau khi ăn, người bệnh còn có thể gặp phải:
- Ợ nóng
- Đầy hơi
- Cồn cào
- Buồn nôn
Vì vậy, khi bạn nghi ngờ có những biểu hiện trên, cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được khám, chẩn đoán nguyên nhân và có biện pháp điều trị cụ thể.
Ung thư dạ dày
Ung thư dạ dày là tình trạng các tế bào bình thường của dạ dày phát triển bất thường và mất kiểm soát, chúng xâm lấn các mô ở gần (xâm lấn cục bộ) hay ở xa (di căn) qua hệ thống bạch huyết. Đau thượng vị sau khi ăn cũng có thể là một trong những dấu hiệu của bệnh, ban đầu có thể là những cơn đau từng đợt, sau đó dần trở lên thường xuyên hơn và trầm trọng hơn, có thể khiến người bệnh dùng thuốc giảm đau.
Ngoài ra, bệnh còn kèm theo một số triệu chứng khác như:
- Đầy bụng, chán ăn, ăn không tiêu,
- Buồn nôn, nôn ra máu
- Sút cân đột ngột
- Đại tiện ra phân đen
- Nếu để ý có thể sờ thấy khối u ở bụng.
Đau thượng vị sau khi ăn khi nào cần gặp bác sĩ?
Đau thượng vị sau khi ăn là hiện tượng dễ gặp. Phần lớn, chúng có thể thuyên giảm nhanh sau khi bạn áp dụng chế độ ăn uống khoa học và lối sống lành mạnh. Tuy nhiên, bạn nên tìm gặp bác sĩ khi thấy có các biểu hiện dưới đây:
- Cơn đau bụng thượng vị sau khi ăn có tần suất nhiều hơn và cơn đau nặng hơn,
- Đau bụng gây buồn nôn, suy nhược cơ thể, sụt cân nhanh.
- Nôn ra máu, khó thở, tức ngực.
- Xuất hiện dấu hiệu đi ngoài ra phân đen.
Biện pháp khắc phục đau thượng vị sau khi ăn
Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh
Nguyên nhân chủ yếu gây đau thượng vị là do chế độ ăn uống và sinh hoạt. Chính vì vậy, để cải thiện và phòng ngừa tình trạng này, bạn cần thay đổi chế độ ăn uống như sau:
- Nên ăn các món cháo, canh, súp nấu từ thịt, cá… để giảm áp lực lên dạ dày và giúp cơ thể dễ hấp thu chất dinh dưỡng.
- Bổ sung các loại thực phẩm dễ tiêu như bắp cải, súp lơ, bí xanh, rau má, bí đao, khoai tây, bí đao, xà lách…
- Uống đầy đủ nước khoáng và nước trái cây.
- Bổ sung các loại thực phẩm dễ tiêu hóa và có khả năng trung hòa dịch vị như rau xanh, trái cây, ngũ cốc, sữa chua, trứng, sữa,… để giảm dịch vị dư thừa.
- Nên ăn chậm, nhai kĩ.
- Không nên vừa ăn no đi nằm ngay hoặc vận động mạnh.
- Tránh ăn quá nó để ngăn chặn cơn đau thượng vị bùng phát, ăn vừa đủ để giảm áp lực lên cơ quan tiêu hóa
- Nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày để giúp hệ tiêu hóa dễ hấp thu.
- Hạn chế các loại thực phẩm gây tăng tiết dịch vị như đồ ăn nhiều dầu mỡ, chiên, xào, nước ngọt, cà phê, rượu, bia…
☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Đau thượng vị nên ăn và kiêng ăn gì?
Áp dụng chế độ sinh hoạt khoa học
- Không hút thuốc và tránh xa khói thuốc.
- Không nên thức quá khuya, ngủ đúng giờ và đủ giấc.
- Giữ tinh thần luôn thoải mái, tránh căng thẳng, lo âu kéo dài.
- Nên vận động thể thao thường xuyên, tập các môn phù hợp với cơ thể để tăng cường sức khỏe, tâm trạng thoải mái và giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn.
Áp dụng mẹo dân gian giúp giảm đau thượng vị
Đau vùng thượng vị gây ra cảm giác rất khó chịu. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể giảm nhẹ cơn đau và một số triệu chứng đi kèm bằng các mẹo giảm đau tạm thời như:
Chườm nóng:
Chườm nóng là biện pháp đơn giản giúp xoa dịu các cơn đau thượng vị. Nhiệt độ cao khi chườm bụng sẽ tác động đến các dây thần kinh trong dạ dày, làm cơ trơn được thư giãn, các mạch máu giãn nở to hơn, giúp tăng cường lưu thông máu, xoa dịu các tổn thương trong dạ dày giúp giảm nhanh cơn đau.
- Dùng túi chườm hoặc chai thủy tinh, rang muối đều có áp dụng được.
- Nếu túi chườm hoặc chai thủy tinh, bạn dùng nước ấm 45-50 độ, áp lên vùng bụng đau, lăn qua lăn lại khoảng 10-15 phút
- Nếu dùng muối thì lên cho nóng, bọc trong một miếng vải sạch rồi chườm trực tiếp lên khu vực bị đau. ( Có thể dùng gừng hay lá lốt rang chung với muối để tăng thêm hiệu quả giảm đau).
Uống trà gừng:
Trong gừng có các hoạt chất gingerol và zingerone giúp kháng viêm, giảm đau tự nhiên. Chúng giúp chống lại tình trạng đau rát ở thượng vị và ức chế phản ứng viêm ở niêm mạc dạ dày. Ngoài ra, gừng còn giúp cân bằng nồng độ axit trong dịch vị, ngăn ngừa trào ngược dạ dày, giảm buồn nôn và giúp hỗ trợ kích thích quá trình tiêu hóa thức ăn.
- 1 củ gừng tươi rửa sạch, thái lát, đập dập.
- Cho vào cốc, chế nước đun sôi, đậy nắp khoảng 10-15 phút
- Chắt lấy nước uống, có thể cho thêm 1 thìa mật ong để tăng hiệu quả
- Sau 20 – 30 phút, cảm giác đau, đầy hơi và chướng bụng sẽ được cải thiện đáng kể.
Dùng mật ong ấm:
Mật ong có kết cấu dạng sánh mịn, độ đặc và dính cao nên có khả năng tạo màng bảo vệ niêm mạc thực quản và dạ dày.Trong mật ong có một số loại đường như maltose, sucrose, glucose và fructose có khả năng giảm độ axit trong dịch vị, từ đó giúp bảo vệ niêm mạc và ngăn ngừa tình trạng niêm mạc bị viêm, loét. Ngoài ra, mật ong còn chứa defensin-1 – đây là một loại protid có khả năng ức chế virus, nấm và vi khuẩn. Chính nhờ cũng hoạt chất và đặc tính của mật như trên, nên nó có tác dụng giảm đau, ợ hơi, ợ chua, buồn nôn, nôn mửa và nóng rát thượng v.
Bạn có thể giảm đau thượng vị bằng cách dùng mật ong theo các cách dưới đây:
Cách 1:
- Ăn trực tiếp 1 – 2 thìa mật ong nguyên chất vào sáng sớm khi bụng đói hoặc khi thấy bắt đầu có cơn đau thượng vị.
- Thực hiện theo cách này thường xuyên để thấy hiệu quả rõ rệt.
Cách 2:
- Dùng 4 – 5 thìa cà phê mật ong nguyên chất pha cùng150ml nước nhiệt độ 60-70 độ
- Khuấy đều cho hỗn hợp hòa tan và uống nhâm nhi khi trà còn ấm để mật ong được hấp thu tốt nhất.
Dùng lá bạc hà:
Trong lá bạc hà có chứa methol và các hoạt chất khác giúp ức chế cơn co thắt, giảm đau, chống viêm, kích thích tiêu hóa hiệu quả.
Bạn có thể giảm đau thượng vị bằng cách dùng lá bạc hà như sau:
- 1 nắm lá bạc hà đem rửa sạch, bỏ vào ấm
- Chế nước vừa đun sôi vào và đậy kín nắp khoảng 15-20 phút
- Chắt lấy nước, cho thêm chút mật ong, khuấy đều, uống khi còn ấm
- Mỗi ngày nên uống 2-3 cốc trà bạc hà để giảm đau thượng.
Ngoài dùng trà bạc hà, người bệnh đau thượng vị cũng có thể dùng lá bạc hà bằng cách nhai trực tiếp 1 vài lá bạc hà khi thấy bắt đầu có cơn đau bụng thượng vị. Hoặc uống nước siro bạc hà pha ấm.
Chú ý: Tránh sử dụng bạc hà với các trường hợp bị trào ngược dạ dày thực quản.
Trà hoa cúc
Theo nghiên cứu, hoa cúc có tác dụng trung hòa acid, giảm đau rát, giảm co bóp, xoa dịu cơn đau thượng vị. Không chỉ vậy, trà hoa cúc còn nổi tiếng với tác dụng thư giãn thần kinh, giảm stress, giúp bạn có giấc ngủ ngon hơn.
- Hoa cúc rửa sạch, phơi khô, cho vào hũ kín để dùng dần
- Mỗi lần sử dụng, bạn lấy 3 – 4 bông hoa cúc khô cho vào trong ấm.
- Chế thêm nước sôi, đậy kín nắp khoảng 15 phút, chắt lấy nước.
- Có thể uống trà hoa cúc nguyên chất hoặc cho thêm 1 thìa cà phê mật ong làm tăng hương vị và hiệu quả giảm đau của trà.
- Nhớ uống ngày 3 cốc trà hoa cúc đến khi cơn đau vùng thượng vị chấm dứt hẳn.
☛ Tham khảo đầy đủ tại: 12 Mẹo chữa chữa đau thượng vị tại nhà
Lưu ý: Các bài mẹo giảm đau thượng vị này an toàn và dễ thực hiện. Tuy nhiên, như đã chia sẻ, đau thượng vị sau ăn do khá nhiều nguyên nhân, nó có thể bắt nguồn từ một số bệnh lý. Nếu sau khi thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt mà không cải thiện, bạn nên chủ động đi khám bác sĩ.
Bình vị Thái Minh- Hỗ trợ, điều trị, phòng ngừa đau thượng vị
Sử dụng các thực phẩm bảo vệ sức khỏe có chiết xuất từ thảo dược tự nhiên để hỗ trợ điều trị bệnh đau thượng vị được hầu hết mọi người tin dùng bởi tính hiệu quả cao, an toàn và lành tính. Trong số đó, Bình vị Thái Minh được các chuyên gia đánh giá cao, khuyên dùng nhờ cơ chế điều trị chuyên sâu và vượt trội.
Sản phẩm đã được nghiên cứu và chứng minh lâm sàng trong điều trị viêm loét dạ dày, đây là sự kết hợp giữa thành phần MUCOSAVE và các vị dược liệu quý của Việt Nam như: Dạ cẩm, lá khôi, thương truật, giúp cải thiện nhanh chóng các triệu chứng của bệnh viêm loét dạ dày và trào ngược dạ dày thực quản.
- GIGANOSIN (Chiết xuất từ Dạ cẩm và Lá khôi),
- Mucosave FG HIA (Chiết xuất từ Xương rồng Nopal và Lá Oliu),
- Cao núc nác,
- Cao thương truật.
Chính vì vậy sử dụng Bình vị Thái Minh giúp ngăn ngừa và hỗ trợ các bệnh về dạ dày như đau thương vị dạ dày, viêm loét dạ dày. Ưu điểm nổi bật của Bình Vị Thái Minh là mang đến cơ chế tác động toàn diện:
- Trung hòa, giảm acid dịch vị, hạn chế hiện tượng trào ngược acid dạ dày
- Bao bọc, bảo vệ niêm mạc dạ dày, ngăn cản sự bào mòn của acid dịch vị, từ đó tạo thời gian trống để các tế bào niêm mạc tự phục hồi
- Kích thích tiêu hóa, tăng tốc độ tháo rỗng của dạ dày, giảm trào ngược, đầy hơi.
Nếu cần giải đáp bất kỳ thắc mắc nào liên quan tới bệnh lý viêm loét dạ dày xin vui lòng gọi về tổng đài tư vấn 1800.6397 để được các dược sĩ chuyên môn hỗ trợ, giúp bạn giải đáp những thắc mắc
BẤM VÀO ĐÂY để tìm nhà thuốc bán Bình Vị Thái Minh chính hãng gần nhất